Pengambilan kunci:

• Pada Disember 2017, Mahkamah Rakyat Tinggi Hanoi Vietnam telah mengeluarkan keputusan (No. 252/2017/KDTM-PT) terhadap penguatkuasaan penghakiman yang dibuat oleh Mahkamah Maritim Beihai China, menandakan kes pertama yang diketahui dalam bidang China-Vietnam pengiktirafan dan penguatkuasaan penghakiman.
• Dalam kes ini, mahkamah Vietnam enggan mengiktiraf dan menguatkuasakan penghakiman China berdasarkan proses wajar dan dasar awam, dua alasan penolakan yang disenaraikan dalam perjanjian dua hala mengenai bantuan kehakiman antara China dan Vietnam.
• China dan Vietnam adalah negara jiran dan mempunyai hubungan ekonomi dan perdagangan yang sangat rapat. Walaupun terdapat hanya satu kes yang diketahui umum, berdasarkan perjanjian dua hala China-Vietnam, pengiktirafan bersama dan penguatkuasaan penghakiman adalah diharapkan.
• Pangkalan data Kementerian Kehakiman Vietnam ialah alat yang hebat, menyediakan kebolehramalan untuk pengiktirafan dan penguatkuasaan penghakiman asing di Vietnam.

Ini adalah kes pertama yang kami kumpulkan mengenai pengiktirafan dan penguatkuasaan penghakiman China di Vietnam, walaupun kes itu mengakibatkan penolakan pengiktirafan dan penguatkuasaan.

Pada 9 Dis. 2017, Mahkamah Rakyat Tinggi di Hanoi, Vietnam, mengeluarkan keputusan No. 252/2017/KDTM-PT, enggan mengiktiraf dan menguatkuasakan penghakiman sivil “Bei Hai Hai Shi (2011) No.70” (北海海事（2011）第70号, selepas ini “Penghakiman Cina”) yang dibuat oleh Mahkamah Maritim Beihai China (“Mahkamah China”) pada 22 Apr. 2013.

Terima kasih kepada rakan kita Béligh Elbalti, Profesor Madya di Universiti Osaka, kami mendapat tahu tentang kes ini, dan memperoleh maklumat kes berharga daripada Pangkalan Data untuk PENGIKTIRAFAN DAN PELAKSANAAN PENGHAKIMAN DAN KEPUTUSAN MAHKAMAH LUAR, ARBIT LUAR (dalam bahasa Vietnam: CSDL CÔNG NHẬN VÀ CHO THI HÀNH BẢN ÁN, QUYẾT ĐỊNH CỦA TÒA ÁN NƯỚC NGOÀI, PHÁN QUYẾT CỦûẾT ĐỊNH CỦA TÒA ÁN NƯỚC NGOÀI, PHÁN QUYẾT CỦûẾT ĐỊNH CỦA TÒA ÁN NƯỚC NGOÀI, PHÁN QUYẾT CỦûẾT CỦÀ TRỀNG TỌng TỌ laman web Kementerian Kehakiman Vietnam.

Walau bagaimanapun, kami tidak menemui penghakiman asal mahkamah Vietnam, mahupun Penghakiman asal Cina.

Adalah penting juga bahawa China dan Vietnam telah memeterai perjanjian dua hala mengenai pengiktirafan dan penguatkuasaan penghakiman, iaitu "Perjanjian Antara Republik Rakyat China dan Republik Sosialis Vietnam mengenai Bantuan Kehakiman dalam Perkara Sivil dan Jenayah" (Lihat Versi Cina) (selepas ini "Perjanjian"). Untuk lebih lanjut mengenai perjanjian dua hala China dengan negara lain mengenai pengiktirafan dan penguatkuasaan penghakiman, sila klik disini.

I. Gambaran keseluruhan kes

Pemohon dalam kes itu ialah TN . Co., Ltd (dalam bahasa Vietnam: Công ty TNHH TN) dan responden ialah Syarikat Saham Bersama TT (dalam bahasa Vietnam: Công ty CP TT).

• Kes itu melalui dua keadaan:
• Mahkamah tingkat pertama ialah Mahkamah Rakyat wilayah Nam Dinh (dalam bahasa Vietnam: Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định)；
• Mahkamah tingkatan kedua ialah Mahkamah Rakyat Tinggi di Hanoi (dalam bahasa Vietnam: Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội).

Pada 23 Nov. 2015, mahkamah tingkat pertama menerima permohonan pemohon untuk pengiktirafan dan penguatkuasaan Penghakiman Cina, dan nombor kes ialah 02/2015/TLST-KDTM.

Pada 7 Nov. 2016, mahkamah tingkat pertama mendengar kes itu.

Pada 14 Nov. 2016, mahkamah tingkat pertama memutuskan untuk enggan mengiktiraf dan menguatkuasakan Penghakiman China mengikut Perkara 439 (3) Kanun Sivil 2015 dan Perjanjian antara Vietnam dan China.

Mahkamah tingkat pertama enggan mengiktiraf dan menguatkuasakan Penghakiman Cina atas alasan bahawa:

Pertama, pemohon mengikat kontrak penjualan barangan dengan entiti lain, syarikat TP. Responden adalah pembawa barang tetapi gagal mengikat kontrak pengangkutan barang dengan pemohon dan syarikat TP. Oleh itu, kedua-dua permulaan tuntutan mahkamah oleh pemohon dan penghakiman pertikaian ini oleh Mahkamah China atas permintaan pemohon tidak mematuhi prinsip undang-undang Vietnam.

Kedua, responden tidak menerima saman daripada Mahkamah China dan oleh itu tidak menghadiri perbicaraan di hadapan Mahkamah China pada 22 Apr. 2013. Ini adalah melanggar Perkara 439 (3) Kanun Sivil Vietnam.

Selepas itu, pemohon membuat rayuan kepada mahkamah tingkatan kedua dan nombor kes ialah 252/2017/KDTM-PT.

Pada 9 Dis. 2017, mahkamah tingkatan kedua mengeluarkan keputusan muktamad, mengekalkan keputusan mahkamah perbicaraan.

Mahkamah tingkatan kedua juga mempunyai pandangan yang sama seperti mahkamah perbicaraan:

Pertama, responden tidak dipanggil dengan betul, dan dokumen mahkamah China juga tidak disampaikan kepada responden dalam masa yang munasabah mengikut undang-undang China. Ini menghalang responden daripada menggunakan hak pembelaannya.

Kedua, memandangkan tiada hubungan sivil antara pemohon dan responden, saman yang dibawa oleh pemohon terhadap responden di Mahkamah China adalah tidak berasas, yang melanggar prinsip undang-undang Vietnam.

II. Komen kami

1. Pencapaian

Ini adalah kes pertama yang kami temui melibatkan pengiktirafan dan penguatkuasaan Vietnam terhadap penghakiman China.

China dan Vietnam adalah negara jiran dan mempunyai hubungan ekonomi dan perdagangan yang sangat rapat. mengikut Kastam Vietnam, perdagangan antara Vietnam dan China mencecah USD 165.8 bilion pada 2021, meningkat 24.6% tahun ke tahun. Menurut Kastam China, perdagangan dua hala antara China dan Vietnam melebihi USD 200 bilion buat kali pertama pada 2021, mencecah USD 230.2 bilion, meningkat 19.7% tahun ke tahun dari segi USD.

Sehingga kini, tanpa diduga, hanya terdapat satu kes yang diketahui umum dalam bidang ini.

Bagaimanapun, memandangkan Perjanjian antara China dan Vietnam, pengiktirafan bersama dan penguatkuasaan penghakiman adalah diharapkan.

2. Alasan penolakan

Selaras dengan Perkara 17 dan Perkara 9 Perjanjian antara China dan Vietnam, terdapat empat keadaan di mana mahkamah Pihak yang diminta boleh menolak untuk mengiktiraf dan menguatkuasakan keputusan yang dibuat oleh Pihak yang satu lagi:

1. penghakiman asing tidak berkesan atau tidak boleh dikuatkuasakan mengikut undang-undang Parti di mana keputusan itu dibuat;
2. penghakiman asing itu dibuat oleh mahkamah tanpa bidang kuasa mengikut peruntukan bidang kuasa Perkara 18 Perjanjian;
3. penghakiman asing dibuat secara in absentia dan pihak yang ingkar tidak disampaikan dengan sewajarnya atau pihak yang tidak mempunyai kapasiti undang-undang dalam litigasi tidak diwakili dengan sewajarnya mengikut undang-undang Pihak di mana penghakiman itu diberikan;
4. mahkamah Pihak yang diminta telah membuat keputusan yang berkesan atau sedang mengadakan perbicaraan berkenaan dengan pertikaian yang sama melibatkan hal perkara yang sama antara pihak yang sama atau telah mengiktiraf keputusan berkesan mengenai perkara yang sama yang dibuat oleh mahkamah Negara ketiga; atau
5. pengiktirafan dan penguatkuasaan penghakiman berkenaan akan melanggar prinsip asas undang-undang Pihak yang diminta atau kedaulatan, keselamatan, dan kepentingan awam negara

Mahkamah Vietnam bagi peringkat pertama dan kedua-duanya menggunakan alasan iii (proses wajar) sebagai alasan penolakan. Vietnam adalah serupa dengan China dalam hal ini. Mahkamah China juga memberi perhatian kepada proses wajar dalam kes yang melibatkan pengiktirafan dan penguatkuasaan penghakiman asing.

Perlu diingat bahawa mahkamah Vietnam meneliti merit kes itu, dan membuat kesimpulan bahawa tiada hubungan sivil antara plaintif dan defendan, yang melanggar prinsip undang-undang Vietnam – alasan penolakan (dasar awam) yang diterima pakai oleh mahkamah Vietnam. Ini tidak serupa dengan amalan semasa di China. Mahkamah China secara amnya tidak meneliti merit penghakiman asing, dan menggunakan asas dasar awam dengan cara yang sangat berhemat.

3. Pangkalan Data

Maklumat mengenai kes itu datang daripada pangkalan data Kementerian Kehakiman Vietnam.

Kami percaya bahawa pangkalan data Kementerian Kehakiman Vietnam ini boleh berfungsi sebagai alat yang hebat. Ia membolehkan warga asing memahami dengan mudah sikap dan amalan sistem kehakiman Vietnam berhubung dengan penghakiman asing dan anugerah timbang tara, dan juga menjadikannya lebih mudah diramal untuk pelabur antarabangsa.

Gambar oleh Ringvee Perak on Unsplash

Penyumbang: Guodong Du 杜国栋 , Meng Yu 余 萌

Simpan sebagai PDF