Dalam praktik kehakiman China, rakaman adalah cara biasa mengumpulkan bukti. Sekiranya rakaman perbualan peribadi tanpa kebenaran pihak lain memenuhi syarat-syarat tertentu, mahkamah boleh menerimanya sebagai bukti.
I. Adakah rakaman rahsia boleh diterima di mahkamah China?
Ada lapan jenis bukti yang ditetapkan dalam Pasal 63 Undang-Undang Prosedur Sipil (CPL) China, di antaranya bukti rekaman dimasukkan dalam "bahan audio-visual" Jenis 4. Selain itu, dalam Undang-Undang Pengganti Tiongkok, ada juga ketentuan tentang "kehendak dibuat dengan merekam". Oleh itu, rakaman berada di bawah jenis bukti yang dibenarkan oleh undang-undang.
Walaupun rakaman dapat digunakan sebagai bukti undang-undang, dalam praktiknya, rakaman sering dibuat secara diam-diam tanpa kesedaran pihak lain. Mengenai rakaman rahsia, sikap mahkamah China telah berubah dari negatif ke positif.
Sebelumnya, mahkamah China berpendapat bahawa rakaman rahsia tidak sah dan dengan itu tidak dapat dijadikan bukti sama sekali. [1] Namun, peraturan seperti itu secara berlebihan membatasi cara untuk mengumpulkan bukti oleh para pihak dan oleh karena itu telah ditentang dan dikritik oleh banyak pihak. Pada tahun 2001, pengadilan China melonggarkan larangan rakaman rahsia, dan mengakui statusnya sebagai bukti dengan syarat tidak melanggar hak dan kepentingan sah orang lain atau melanggar peruntukan undang-undang yang melarang. Pada tahun 2015, rakaman rahsia secara umum dapat digunakan sebagai bukti kecuali jika "sangat" melanggar hak dan kepentingan orang lain yang sah, melanggar ketentuan larangan undang-undang, atau dikumpulkan dengan cara yang melanggar ketertiban umum dan moral yang baik. [2]
Sebagai tambahan kepada kriteria di atas, beberapa hakim juga telah mengemukakan perkara berikut:
1. Pihak yang bersangkutan harus hadir pada saat rakaman, dan lebih baik pihak itu sendiri membuat rakaman itu sendiri.
2. Rakaman rahsia tidak boleh dibuat di tempat di mana rakaman dilarang, atau juga dengan penipuan atau paksaan;
3. Secara umum, rakaman itu sendiri tidak dapat dijadikan asas untuk mencari fakta, dan ia mesti digunakan bersama dengan bukti lain untuk mencapai kesan pembuktian. [3]
II. Apa jenis rakaman yang tidak mungkin diterima?
Mengikut pengalaman kami, dalam situasi berikut, rakaman kemungkinan akan ditolak:
1. Sekiranya seseorang mengemukakan rakaman perbualan di mana semua peserta telah bersetuju "tidak ada rakaman" pada awalnya, rakaman seperti ini kemungkinan besar akan dianggap tidak sah kerana melanggar hak privasi;
2. Di mana rakaman tersebut mengandungi penipuan dan kandungan paksaan;
3. Di mana rakaman dikumpulkan dengan cara yang boleh melanggar ketenteraman awam dan moral yang baik. Contohnya, dalam kes perceraian, satu pihak menghasut seorang kanak-kanak untuk bercakap dengan pihak lain dan merakam perbualan secara sembunyi-sembunyi;
4. Di mana rakaman dikumpulkan dengan menggunakan peralatan pemantauan profesional secara haram;
5. Tempat rakaman dikumpulkan dengan memasang peralatan di ruang peribadi orang lain (seperti bilik tidur atau kereta);
6. Di mana rakaman dikumpulkan di tempat yang dilarang sama (seperti di mahkamah);
7. Tempat rakaman dikumpulkan dengan meretas komputer atau telefon bimbit melalui program Trojan.
III. Bagaimana bukti rakaman yang ideal?
Bukti rakaman yang ideal sering mempunyai ciri-ciri berikut:
1. Rakaman sebaiknya dibuat oleh pihak yang berkenaan secara peribadi;
2. Maklumat asas perbualan seperti masa, lokasi dan identiti peserta harus jelas;
3. Nada dalam perbualan harus lebih tenang;
4. Perbualan harus lebih fokus pada fakta yang dipertikaikan dan mengelakkan perbalahan sia-sia;
5. Media asal (seperti pen rakaman dan telefon bimbit) mesti disimpan dengan baik;
6. Sekiranya rakaman sangat penting, disarankan untuk melibatkan notari untuk membuat notis proses rakaman.
Akhirnya, kita perlu mengingatkan pembaca bahawa bukti dokumentari masih merupakan bukti terpenting dalam amalan kehakiman China (Lihat catatan tersebut Bukti Dokumentari - Raja Keterangan dalam Pengadilan Sipil China, sementara rakaman bukti secara amnya digunakan sebagai bukti tambahan.
Rujukan:
[1] 《最高人民法院 关于 未经 对方 当事人 同意 私自 录音 取得 的 资料 能否 作为 证据 使用 问题 的 批复》 （法 复 [1995] 2 号） 曾 规定 “未经 对方 当事人 同意 私自 录制 其 谈话 ， 系不 合法 行为 ， 以 这种 手段 取得 的 录音 资料 ， 不能 作为 证据 使用。 "
[2] 《最高人民法院 关于 民事诉讼 证据 的 若干 规定》 中 “以 侵害 他人 合法 权益 或者 违反 法律 禁止 性 规定 的 方法 取得 的 证据 ， 不能 作为 认定 案件 事实 的 依据” 和 《最高人民法院 关于 适用<中华人民共和国 民事诉讼 法> 的 解释》 第 106 条 关于 “对 以 严重 侵害 他人 合法 权益 、 违反 法律 禁止 性 规定 或者 严重 违背 公 序 良 俗 的 方法 形成 获取 的 证据 证据 ， 不得 作为 认定 案件 事实 的 的 根据”
[3] 案 号 ： 一审 （2006） 宣 民初 字 第 00745 号 ； 二审 （2006） 一 中 民 终 字 第 7422 号。 王磊 （二审 主 审 法官） 人民 人民 司法 （案例）》 第 75 页 2008 年
案 号: 一审 （2006） 崂 民 三 初 字 第 241 号。 朱铁军 《人民 司法 （案例）》 第 78 页 2008 年
Foto oleh Allec Gomes (https://unsplash.com/@allecgomes) di Unsplash.
Penyumbang: Chenyang Zhang 张 辰 扬 , Xuan Zhao 赵 暄
